Hızlı Testlerle Helal - Haram Gıda Ayrımı Mümkün
.jpg)
Helal sektörünün önde gelen isimlerini İstanbul Fuar Merkezi’nde buluşturan 8. Dünya Helal Zirvesi’nin üçüncü gününde helal turizm, ilaç ve aşı sektörleri ile helal ticaret ve ambalajlama konularına odaklanıldı.
Helal pazarının en önemli etkinliklerinden biri olan 8'inci Dünya Helal Zirvesi, üçüncü gününde 5 oturumda 20 konuşmacıyı ağırladı. Türkiye’nin yanı sıra Bosna Hersek, Pakistan, ABD, İspanya, Londra, Fildişi Sahili, Tayland gibi ülkelerden de katılımcıların olduğu panellerde; Kovid-19 pandemisinin helal aşı farkındalığını artırdığı belirtildi, helal ile haram gıda ayrımında hızlı testlerin kullanılmaya başlandığı belirtildi. Oturumlarda helal ürünlerin tüketiciye ulaşmasında önemli rol oynayan taşıma ve helal taşıma ve ambalajlama aşamalarındaki eksikliklerle ilgili görüş paylaşılırken; sürdürülebilir helal ticaretin nasıl geliştirilebileceği de konuşuldu.
Pandemi helal aşı farkındalığını arttırdı.
“Helal Eczacılık ve Zorlukları” başlıklı günün ilk oturumunda moderatörlüğü Lokman Hekim Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Fatih Gültekin üstlendi. Panelde söz alan Lokman Hekim Üniversitesi Helal Ürün Başvuru ve Araştırma Merkezi’nden Dr. Can Türk “Helal farmasötik üreticilerinin büyük çoğunluğu Müslüman değil; bu kesime helal ve haramın iyi anlatılması; kafa karışıklıklarının giderilmesi gerekiyor.” ifadelerini kullandı. Oturumda konuşan Pakistan Bannu İslam Merkezi’nden Dr. Mohammed Ali Al Sheikh helal farmasötik alanında yeni bir proje geliştirdiklerini duyurdu. Çalışmaları 3 yıl süren SMIIC 50-1 Projesinin helal eczacılık alanında ilk helal standart projesi olduğuna vurgu yapan Al Skeikh, Kovid-19 pandemisi sırasında helal aşı farkındalığının arttığını söyledi ve “Aşının içeriğinde bulunan tripsin maddesi domuzdan elde ediliyor. İçeriklerde bulunan bazı kimyasallar hayvanlar yerine mısır, tütün, kanola gibi bitkilerden elde edilerek helal olmayan kullanımın önüne geçilebilir.” dedi.
Helal organ naklinde bağışçinin sağlıği belirleyici
Panel katılımcılarından Dr. Syad Tarık Ali Shah organ bağışında helal kavramına odaklanan konuşmasında “İslami kurallara göre organ bağışlarıyla ilgili kararlar; bağışlanan organa ve naklin bağışçı kişinin sağlığı üzerinde yaratacağı etkiye göre belirlenir. Bağışlanan kalp, karaciğer, beyin gibi bir ana organ ise; bağışta bulunan kişinin ölümüne neden olması durumunda nakil haramdır. Bağışçının ölümüne neden olmayacak ancak sağlığı üzerinde zararlı etki yaratabilecek durumlar için görüşler farklıdır. Kimi alimler haram; kimi alimler helal olarak nitelemektedir. Organ naklinde bağışçının sağlığıyla ilgili sorun olmaması durumunda ise; nakil helal kabul edilir.” ifadelerini kullandı. Ali Shah, helal olmayan tedavilerin tespiti için İslam Ülkeleri Standartlar ve Metroloji Enstitüsü SMIIC kapsamında bir standart geliştirilmesi ve İslam İşbirliği Teşkilati (İİT) ülkeleri arasında doktor havuzu oluşturulması; bu yolla Müslüman doktorların görüş alış verişinde bulunması gerektiğini belirtti.
Helal ile haramı ayırt eden hızlı test geliştirildi
“Helal Tadım Yöntemleri ve Yeni Teknolojiler” başlıklı günün ikinci panelinde moderatörlüğü TÜBITAK Metroloji Enstitüsü Türkiye’den Burhanettin Yalçınkaya yaptı. Oturumda konuşan Tayland İslam Üniversitesi Helal Bilim Merkezi’nden Dr. Anat Denyinghot, helal gıda ihracatında helal dışı hayvan kullanımının tespiti için inovatif araçların kullanımının önemine dikkat çekti. Panelde sunum yapan Bosna Hersek Helal Kalite Sertifika Merkezi’nden Dr. Midhat Jasic de, helal ürün içindeki haram içeriği belirlemek için geliştirdikleri yeni yöntemi anlattı. Jasic “İmmünokromatografik yanal akış ismi verilen hızlı test yöntemi, tüketicileri helal gıda ile buluşturmayı hedefliyor. Eskiden marketlerde 4-5 farklı ürün görüyorduk ancak şimdi onlarca farklı et ürünü görebiliyoruz. Bunlarda helal olmayan içerik olup olmadığını anlamak için bu yöntemimiz kullanılabilir. Test yapılan üründe haram bir içerik bulunuyorsa bu içeriğin rengi değişiyor ve bu yöntemle bu içeriği çıkarıp bir sonraki üretimin helal olmasını sağlayabiliyoruz.” dedi.
Sürdürülebilir helal ticaret için 7 trilyon dolar gerekli
Zirvenin “Helal Ticaret: Gelişen Helal Endüstrinin Tüm Yönlerini Keşfetmek” başlıklı öğleden sonra panelinin moderatörlüğünü ABD İslami Gıda ve Beslenme Konseyi’nden Dr. Mian Riaz yaptı. Panelde konuşan Fildişi Sahili Helal Sertifikasyon Merkezi’nden Kamagate İbrahim, dünya helal ticaretinin yüzde 78’inin İİT ülkelerinden geldiğine dikkat çekerek “İİT üyelerine yatırımı kolaylaştırarak ve serbest ticareti bölgeleri kurarak sürdürülebilir helal ticaret rakamlarının artmasına destek olunmalı. ” önerisinde bulundu.
Panelde konuşan Ankara Üniversitesi İslami Sosyal Bilimler Fakültesi’nden Tevfik Azrak da, Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı UNCTAD tahminlerine göre helal ticarette sürdürülebilir kalkınma hedeflerine ulaşabilmek için 5-7 trilyon dolara ihtiyaç olduğunu belirterek “Bu konularda sadaka, zekat kullanıyoruz ancak İİT ülkeleri bu hedefleri yerine getirmekte yetersiz kalıyor, Kovid-19 pandemisi nedeniyle zorluk yaşıyorlar. Hedefe ulaşmak için sosyal projeler yardımcı olabilir ancak bunlar da yanlış yönetimler nedeniyle tercih edilmiyor, bu konu üzerinde sıkı çalışmamız gerekiyor.” dedi.
Helal paketlemede kimyasal tehdidine dikkat
Moderatörlüğünü Prof. Dr. İbrahim Güran Yumuşak’ın yaptığı “Helal Paketleme Endüstrisi” panelinde konuşan Malezya Uluslararası İslami Üniversitesi’nden Dr. Ainaa Eliah Abu Bakar “Helal-haram lojistik faaliyet ayrımı önemli. İslami dini prensipler yerine getirilmeli. Örneğin taşıma yapılan araçlarda daha önce helal olmayan ürünlerin taşınmamış olması ya da taşınmışsa bile gerekli temizliğin yapılmış olması gerekiyor.” dedi.
Bosna Hersek Tuzla Üniversitesi’nden Dr. Benjamin Muhammedbegovic de helal sertifikasyon için üretim aşaması gibi ambalajlama süreçlerinin de denetlenmesi gerektiğine dikkat çekerek “Yüksek risk içeren maddelerin taşınmasında kullanılan ambalajların içeriğine özellikle çok dikkat edilmeli. Hazırlık, depolama ve taşıma sırasında ambalajlarının haram malzemelerle teması olmamalı.” ifadelerini kullandı. Muhammedbegovic Avrupa Birliği’nin konuya ilgili regülasyonunda “gıdayla temas eden ambalaj malzemelerinde tüketicilerin sağlığını tehdit eden oranda kimyasalın bulunamayacağı ve bu durumda üreticinin beyanatta bulunması gerektiği belirtiliyor.” hatırlatması da yaptı.
Helal turizmde lokomotif ülkelerden biri
Moderatörlüğünü SMIIC Genel Sekreteri İhsan Övüt’ün yaptığı zirvenin son panelinin başlığı “Helal Turizmde Sürdürülebilirlik” idi. Panelde konuşan Birleşik Krallık Helal Travel Guide Kurumu Temsilcisi Sümeyye Hamdi, helal turizmin hacminin birkaç yıl içinde 250 milyar dolara ulaşacağını söyledi. Müslüman gezginlerin demografisi hakkında da bilgi veren Hamdi “Yüzde 70’i 40 yaş altında, yüzde 90’ından fazlası gittiği yerlerdeki halkla bağ kurmak istiyor, yüzde 80’inden fazlası da seyahat ettiği destinasyonun halkına ya da çevreye olumlu katkı yaratma peşinde.” ifadelerini kullandı. İspanya’da Müslümanlar tarafından kurulan Medine Network Vakfı adına konuşan Dr. Barbara Hayat Ruiz-Bejanaro da helal seyahatle ilgili farkındalık yaratmaya çabaladıklarını söyledi, “Endülüs’e gelenler genelde sadece Cordoba ve Sevilla’yı; buralardaki sarayları görüyor. Ama aslında buralar dışında da Müslümanlar için çok önemli kültürel yerler vaer, sarayların dışında, mahallelerde yaşayan yerel halk var. Helal turizmde tüm bunları da öne çıkarmalıyız.” mesajı verdi. Panelin son konuşmacısı TSE Helal Sertifikasyon Departmanı’ndan Dilara Ömeroğlu da; helal ticarette en çok ziyaret edilen ülkenin Birleşik Arap Emirlikleri; en yüksek kazancı sağlayan ülkenin de Malezya olduğunu söyleyerek; Türkiye’nin de lokomotif ülkelerden biri olduğunu vurguladı.
Gambiya’dan birlik mesaji
Zirvenin son panelinin önemli bir konuğu da vardı. Gambiya Devlet Başkanı Yardımcısı Badara A. Joof panel öncesi kısa bir konuşma yaparak “Pandeminin bazı ülkelerdeki sağlıksız etten kaynaklandığına yönelik tezler ortaya atıldı. Bu açıdan bakıldığında bu zirve sağlıklı ve helal gıdaya ulaşım açısından büyük önem taşıyor. Bu fuarlar sayesinde İslami barış, birlik ve dayanışma sağlanabilir” dedi. SMIIC Genel Sekreteri Övüt, Badara A. Joof ile heyetindeki Gambiya Aile ve Ticaret Bakanları’na plaket takdim
.jpg)
.jpg)
.jpg)
