Mete Vardar, Tourism Today Genel Yayın Yönetmeni Haluk Özsevim’in sorularına samimi cevaplar verdi.
.jpg)
“Uluslararası arenada iyi bir oyuncu olmak istiyoruz”
“Turizm kolay bir sektör ve içinde olmayanların yapabileceği bir meslek değil. Babam Sinan Vardar ile başlayan bu yapıya ikinci jenerasyon olarak bir şeyler eklemeye çalışıyoruz. Yani turizm ruhunu taşımayanlar zaman içinde kaybolup gidebiliyorlar. Babamız bize bu olanağı sağladı ve bizler de bu gemiye kaptanlık yapmaya çalışıyoruz. Ama burada emekçileri unutmamak lazım. Emekçiler olmadan bu işin olması mümkün değil. Ayrıca ülkemize borçlu olduğumuz düşünüyoruz. Bu nedenle Jolly markasını ilkeli ve dürüst bir şekilde yaşatmaya çalışıyoruz. İlerleyen yıllarda uluslararası arenada iyi bir oyuncu olmak istiyoruz.”
“Otellere 160 milyon TL ödeme yaptık”
“Biz Jolly olarak Mart ayına kadar otellere 160 milyon TL ödeme yaptık. Bunun da 70 milyon TL’si misafirlerimizin parası. Öncelikle şunu belirtmek istiyorum biz son meteliğimize kadar harcarız ve misafirimizi mağdur etmeyiz. Ne mutlu ki misafirimizin yüzde 50’si ‘biz sizi çok seviyoruz ve ne zaman isterseniz iade edin ya da tatili farklı bir tarihe kaydırın’ diyor. Geri kalanların da ekonomik durum ortada onlara da elimizden geldiği kadar ödemelerini yapacağız. Bu dönem kol kola olma dönemi. Çalıştığımız otelleri ve misafirlerimizi korumamız lazım. Biz aile olarak son nefesimize kadar misafirlerin hakkını ödeyeceğiz. Ancak bazı şirketlerin bazı yöneticileri dikkatli açıklamalar yapmalı. Canan yaşamadan Can’ın yaşama şansı yok. Bakın seyahat acentaları kalbe giden damardır. Bu damarı keserseniz kalp yaşamaz. Tüm sektörün bu yaşama katkı sağlaması lazım. Benim kendi şirketimi kurtarmam yetmiyor. Herkesin yaşaması lazım.”
“Umarım turizmci bakan geleneği devam eder”
“Umut ediyorum ki bundan sonra da turizmci bakan geleneği da devam eder. Ancak ben 82 milyon kişi içinde en son Mehmet Bey’in bakan olmasını isterdim ama sektörün genelinde Mehmet Bey’in bakan olması ile bir rahatlama oldu. Şöyle de düşünmek lazım; ‘benim ne kadar canım yanıyorsa onun da canı benim kadar yanıyor.’ Keşke Bakanımız böyle dönemlerde bizler gibi sektör temsilcileri ile buluşsa bizim de fikirlerimizi alsa. Mehmet Ersoy, bakan olduğu zaman haksız rekabeti nasıl önleyeceğiz diye sormuştum. Herkes bakanın şirketi ile daha yakından ilgilenecektir. Önemli olan sınırları bilmektir.”
.jpg)
“Bu gemide başkaları da var”
“Ben konuşmaya mecburum. Sektörde sevilen bir şirketiz. Bunu bozmak istemiyoruz. Bakın seyahat acentaları ve otelci dostlar sıkıntıları olunca beni aramaya başlıyorlar. Sabahtan akşama kadar yüzlerce görüşme yapıyorum. KÇÖ katkısı sağlandı. Ama seyahat acentaları Mart, Nisan Mayıs’ta sıfır ciro yapıyor. Bundan önceki 6 ay gitti. İkincisi otellerin avansları geri ödeyebilmeleri için bir kredi çıkarıldı. Bu da çok ihtiyacı karşılayan bir kredi olmadı. Avans verdiğimiz otellerin yüzde 20’si krediye başvurdu. SGK’lar 6 ay ertelendi. Bu da 6 ay sonra daha fazla ödeme yapacağız anlamına geliyor. Şu an sorunlarımızı yatağın altına itiyoruz. Bu sorunlar ilerleyen dönemde çözülemez duruma gelecek. Seyahat acentalarına 50 bin TL kredi sağlandı. Yurt dışındaki 4 büyük operatöre 30’ar milyon dolar kredi desteği yapıldı. Bence daha fazlası yapılmalıydı. Ancak turizm sektörü bu 4 operatörden ibaret değil. Bizim Jolly olarak bir talebimiz yok ama sektör oyuncularına ‘bir sıkıntınız var mı’ diye sorulmadı. Yurt dışından çok büyük mücadelelerle turist getirenlere kaynak yaratılmalıydı. Borçsuz acentaya 50 bin TL kredi verilecek. Borçsuz insan neden kredi çeksin. 4 büyük operatöre verilen destek çok önemli ama bu gemide başkaları da var.”
“Sektörün kavgaya değil morale ihtiyacı var”
“TÜRSAB ve Kültür ve Turizm Bakanı arasındaki kavga beni hiç ilgilendirmiyor. Ancak bu dönem birlik olma ve kol kola girme dönemidir. Firuz Bey ve Mehmet Bey’in el ele tokalaşırken verecekleri bir fotoğraf sektöre büyük bir moral getirecektir. Dünyada en büyük devlet ABD’de müthiş bir kriz var. AB dağılmak üzere. Türkiye, bu krizden en az hasarla çıkacak ülkedir. Türkiye 50 yıldır böyle dönemlere alışkın ancak morale ihtiyacımız var. Kavga değil iyi şeyler görmek istiyoruz. Geçtiğimiz günlerde TV’ye çıkan bir doktor ‘en son turizm sektörü toparlanır’ diyor. Turizm sektörü olarak 8-9 senede görmediğimiz kriz kalmadı. Morale ihtiyacımız olduğu bir dönemde konuşmacı bir doktor turizm hakkında olumsuz yorumlarda bulunuyor. Bu moralimizi bozuyor. Ancak hepimiz biliyoruz ki en iyi reçete tatildir. En iyi antibiyotik tatildir. Ben burada doktorlara laf söylemiyorum. Sağlık çalışanlarımız bu dönemde en büyük güvencemizdir. Ancak bir insan çıkıp 5 milyon insanın ekmek yediği bir sektörden bahsederken biraz daha dikkatli olmalı.”
“15 Haziran’da misafirler ağırlamaya başlarız”
“1 Haziran gibi işlerimize, 15 Haziran gibi de misafirleri ağırlamaya başlarız. Yurt dışını hiç bilmiyorum. Yurt dışı pazarı için hayal görmememiz lazım. Bu dönem en önemli konu sağlık. İkincisi işlerle ilgili belirsizlik var ve nasıl bir sezonla karşılaşacağız bilmiyoruz. Ama Jolly olarak biz sezona müthiş hazırlanıyoruz.”
“İnsanların otel alışkanlıklarını değiştireceğini düşünmüyorum”
“Turizm hareketlilikleri başladığı zaman ev konaklamaları artacak deniyor. İnsanlar günlerdir evde. Evden çıkan tekrar eve girer mi? Evde sıkılan otele gidip 4 öğün yemek yemek isteyecek. İnsanlar evden çıkıp eve girmez. Oteller tedbirlerini alırlarsa ben insanların otel alışkanlıklarının değişeceğini düşünmüyorum. Ege ve Akdeniz bölgemizdeki otellerin hepsinin kendine göre güzelliği var.”
“Teknolojik alt yapısı güçlü olmayanlar ayakta kalamaz”
“Biz 15 senedir teknolojiye yatırım yapıyoruz. 8 sene önce de bir şirket kurduk. Yaklaşık 100 kişilik bir yazılım şirketi bu. Şu an Jolly’ye hizmet veriyor ama ilerleyen dönemde ulusal ve uluslararası şirketlere de hizmet verecek. Günümüz turizm yapısında teknoloji alt yapısı güçlü olmayanlar ayakta kalması çok zor. Biz bu noktada önemli bir alt yapı kurduk.”
“1 TL’ye çözülecek işleri yarın 100 TL’ye çözemeyeceğiz”
“Bütün departmanlarımızla şu an daha yoğun çalışıyoruz. Tüketen değil üreten bir şirketiz. Bizlerin devlete katkı sağlaması gerektiğini düşünüyorum ama bugün tek başımıza çare bulacak bir dönem değil. Bugün 1 TL’ye çözülecek işleri yarın 100 TL’ye çözemeyeceğiz. Bu noktada devletimizin dikkatli hareket etmesi lazım. Birlik ve beraberlik içinde bu dönemde mücadele etmeliyiz.”
“Belki de Korona ile yaşamayı öğreneceğiz”
“Cumhurbaşkanımız ‘İnşallah bayramda çifte bayram yaşayacağız’ dedi. Bayramla birlikte inşallah normalleşme başlar. Şu an tüm dünya pandemi ile savaşıyor. Dünyanın tek bir amacı var şu an o da sağlık. Umut ediyorum ki aşı bir an önce bulunur. Belki de Korona ile yaşamayı öğreneceğiz. Sağlık çalışanlarımız ve doktorlarımıza bu süreçte çok teşekkür ediyoruz. Hayatları pahasına mücadele ediyorlar. Onların emeklerini görmemezlikten gelemeyiz.”
“Herkes Türkiye’nin normalleşmesini bekliyor”
“Türk turizmi çok zorlu koşullar altında bugünlere geldi. Herkes can siper hane çalıştı bu sektör için. Eminim ki dünyada turizm sektörü ilk Türkiye’de düzelecektir. Eminim yurt dışında herkes Türkiye’nin normalleşmesini bekliyor. Otelci dostlarımız, havayolları, acentalar ve bakanlığımız birbirimize destek vererek bu kötü günlerden çıkmamız lazım. Kendi canımızı değil cananı düşünmemiz lazım.”
“Sezon Kasım ayına kadar uzayacak”
“Bu sene turizm hareketlilikleri başladığı zaman sezon Kasım ayına kadar uzar. Ayrıca Türkiye, termali, kayağı ve doğası ile kış turizmi için bulunmaz bir ülke.”
.jpg)
.jpg)
.jpg)
